مسئولیت اجتماعی، مفهومی با قدمت یک قرن

شاید مسئولیت اجتماعی شرکتی مدت زیادی نباشد که در رسانه های فارسی زبان مورد توجه قرار گرفته است، ولی در دنیا این مفهوم قدمت زیادی دارد. 

در اواسط دهه ۱۹۳۰ میلادی بود که دو پروفسور رشته حقوق بحث در مورد مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکتی را شروع کردند و مطالعاتشان را روی این مساله متمرکز کردند. آنها به بیان این مساله پرداختند که  مدیران ارشد شرکتها چگونه می توانند سیاستهایی اجرا کنند که توجه مردم و جامعه را به خود جلب کند. سیاستی که باعث افزایش فروش و درآمد آنها می شود و در مقابل بخشی از این درآمد هم با عناوین مختلف به جامعه وارد شود.

“ای برلی” یکی از این اساتید رشته حقوق  بر این باور بود که باید قوانینی قابل اجرا که منافع زیادی برای نیروی کار و مشتریان شرکت داشته باشد وضع شود در حالیکه “مریک داد” استاد دیگر رشته حقوق که روی این مفهوم بسیار جدی کار می کرد بر این باور بود که قدرت بالای مدیران ارشد شرکتها می تواند زمینه را اجرا شدن سیاستهای مرتبط با مسئولیتهای اجتماعی فراهم کند و در نهایت اعتماد به شرکت را افزایش دهد.

 اما تلاش های این دو  نتوانست نتیجه مطلوبی به همراه داشته باشد و فقط زمینه را برای شناخته تر شدن این مفهوم فراهم کرد. مطالعات نشان می دهد از اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی این مفهوم در دنیا بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و هر یک از کسب و کارها و سرمایه داران دنیا تعریف خاصی از مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکتها ارایه می دادند. عدم وجود توافق نظر در مورد این مفهوم باعث شد تا نتواند در جامعه جهانی جلب توجه کند و شرکتها هم به مساله مسئولیت اجتماعی مانند امروز توجه نداشته باشند. سالها گذشت تا دنیا دقیقا متوجه اهمیت انجام مسئولیت اجتماعی توسط شرکتها شد.

 در نهایت “بندیکت شیهی” یکی از اساتید رشته مدیریت در دانشگاه ییل در اوایل قرن بیست و یکم میلادی، تعریفی جامع از مسئولیت اجتماعی شرکتی ارائه کرد. طبق تعریف او مسئولیت اجتماعی شرکتها یک قانون داخلی شرکتها است که باعث منفعت جامعه و شرکت می شود. در ابتدا این طور بیان می شد که مسئولیتهای اجتماعی شرکتها به معنای فدا کردن بخشی از سود شرکت برای شناخته تر شدن در جامعه است ولی امروزه این طور بیان می شود که در نتیجه چشم پوشی از بخشی از درآمد شرکت برای انجام مسئولیت اجتماعی، بیشترین سود نصیب شرکت می شود و میزان درآمد و حاشیه سود شرکت هم افزایش پیدا می کند.

“شیهی” مسئولیتهای اجتماعی شرکتها را یک مفهوم اقتصادی- قانونی می دانست و تعریفی فراتر از آن برای این مفهوم در نظر نمی گرفت. مساله مهم این است که تعریف ارایه شده توسط او اولین تعریفی بود که در مجامع علمی مورد توجه قرار گرفت ولی به تدریج این مفهوم تکمیل شد و امروزه در مورد جوانب مختلف این مفهوم در مقالات علمی و در رسانه ها صحبت می شود.

منبع: پایگاه مسئولیت اجتماعی شرکتها