نشست تغییرات اقلیمی گلاسکو، موفقیت یا شکست

نشست گلاسکو بسیار مهم است و اگر به بن بست دیپلماتیک ختم شود، می تواند آسیب زیادی به بار آورد. ما در نهایت برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به شتاب بین المللی دست یافته‌ایم. یک شکست محسوس در اسکاتلند می تواند به راحتی این روحیه را در هم بشکند و جهان را سالها به عقب براند.

فشارنزدیک به یک سوم قرن است که ادامه دارد.همه چیز از سال 1992 آغاز شد. نمایندگانی از سراسر جهان از جمله رئیس جمهور آمریکا، جورج اچ دبلیو. بوش – در ریودوژانیرو برای “اجلاس زمین” ملاقات کردند و همه با جدیت قول دادند که از ویرانی سیاره زمین جلوگیری کنند. فورا معاهده جهانی جدیدی با عنوانی بزرگ تنظیم شد: “کنوانسیون تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد “

تصمیم جسورانه ای  بود و نویدبخش. تثبیت گازهای گلخانه ای در جو در سطحی بود که ازخطر گرم شدن زمین جلوگیری کند. معاهده اما مبهم بود و کشورها را ملزم می‌کرد که کاری به جز ادامه ملاقات ها و فشارآوردن ،انجام ندهند. در همان سال مجلس سنای ایالات متحده بدون معطلی آن را تصویب کرد.

از زمانی که کشورهای جهان وعده تثبیت گازهای گلخانه ای را دادند چه اتفاقی روی داده است؟ انتشار گازهای گلخانه ای  بیش از 60 درصد افزایش یافته است.  پس از افت تولید گازهای گلخانه ای درسال 2020 ناشی از همه‌گیری کووید19، دوباره این  روند سیر صعودی خود را از سر گرفت. غلظت گازهای گلخانه ای در جو قبلاً به سطح هشدار رسیده بود و از این نظر، این پیمان شکست خورده است. همانطور که تئوری های علمی پایه پیش بینی کرده بودند، دمای کره زمین همچنان در حال افزایش است.

تغییرات آب و هوایی فاجعه باری در راه است و امواج گرمای وحشیانه، آتش سوزی های مخرب، طوفان های شدید… همگی نشان از وضعیت بسیار بدتری دارد.  بنابراین لازم نیست خیلی بدبین باشید تا به جلسه ای که یکشنبه در اسکاتلند آغاز شد، نگاهی محتاطانه بیندازید. این گردهمایی دو هفته‌ای آب و هوایی، بیست و ششمین باری است که نمایندگان از سراسر جهان را برای بحث در مورد تغییرات آب و هوایی گرد هم می آورد در حالیکه بحران آب‌وهوایی مدام بدترو بدتر می‌شود.

با  این اوصاف، نشست گلاسکو بسیارمهم است و اگر به بن بست دیپلماتیک ختم شود، می تواند آسیب زیادی به بار آورد. ما در نهایت برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به شتاب بین المللی دست یافته‌ایم. یک شکست محسوس در نشست گلاسکو می تواند به راحتی این روحیه را در هم بشکند و جهان را سالها به عقب براند. از سوی دیگر، یک مذاکره موفقیت آمیزنیز می تواند بر شتاب افزوده و ما را به روزی نزدیک کند که انتشار گازهای گلخانه ای که به اوج خود رسیده، در نهایت شروع به کاهش کند.

اجازه دهید برای درک بهترآنچه در دستور کار نشست گلاسکو است، کمی به گذشته برگردیم.

پیمان توکیو

پیمان کیوتو که در سال 2008 به اجرا درآمد اولین تلاشی بود که پیمان آب و هوایی را قدرت بخشید و به کشورهای ثروتمندتر که بیشترشان انتشارگازهای گلخانه‌ای زیادتری داشتند، اهداف و جدول زمان بندی تحمیل کرد. کشورهای در حال توسعه، از جمله چین، علیرغم اینکه انتشار گازهای گلخانه ای آنها پیش از این به شدت افزایش یافته بود.معاف شدند. ایالات متحده، بزرگترین تولیدکننده گازهای گلخانه ای جهان از نظر تاریخی و بزرگترین تولیدکننده گاز در زمان اجرای پروتکل، به دلیل ترس از ناتوانی صنعت آمریکا در رقابت با چین از پذیرش آن امتناع کرد. همانطور که مشخص شد، گازهای گلخانه ای توسط کشورهایی که پروتکل کیوتو را تصویب کردند کاهش یافت اما در نهایت با افزایش انتشار گازهای گلخانه ای در کشورهای در حال توسعه مواجه شد.

نشست کپنهاگ

مذاکره کنندگان دوباره در سال 2009 در کپنهاگ برای نیل به این هدف تلاش کردند اما دولت جدید آمریکا، تحت رهبری باراک اوباما، نتوانست کشورهای جهان را به سمت هدف مشترک بکشاند.این ناکامی زمینه را برای بازگشت دوباره فراهم کرد. در سال 2010، مذاکره کنندگان از تلاش برای تحمیل اهداف و ارائه جدول زمانی به کشورهایی که تمایل نداشتند، دست کشیدند، در عوض از آنها خواستند تا راهکارهای خودشان را ارائه دهند.

این رویکرد به ظاهر ساده تر نتیجه ای شگفت‌انگیز داشت: جاه‌طلبی های جهانی بیشتری را ایجاد کرد.  با برداشته شدن فشار از روی اهداف اجباری تعریف شده، تقریباً هر کشوری متعهد به مقابله با این مشکل شد. دولت اوباما این بار با آمادگی بیشتر، مستقیماً با چین مذاکره کرد و هر دو کشور تعهدات جسورانه ای برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ارائه کردند.

توافقنامه آب و هوایی پاریس

این رویکرد در اواخر سال 2015 با توافقنامه آب و هوایی پاریس به اوج خود رسید، که در سالن کنفرانس بزرگی در خارج از پاریس تشکیل شد، جایی که بخاطر این موفقیت صدای تشویق ها بلند شد. از آن پس تغییرات اقلیمی  به عنوان مشکلی تلقی می‌شد که دیگر هر کشوری وظیفه داشت با آن مقابله کند.

با این حال، تعهدات ملی که در پاریس داده شد بود، کافی بنظر نمی رسید وحتی اگرهم آن اهداف برآورده می شدند، هنوزهم گرمایش جهانی درسطح خطرناکی قرار داشت.  با درنظر گرفتن این موضوع، نمایندگان درکنفرانس پاریس مکانیسمی را اتخاذ کردند تا  کشورها هر پنج سال یک‌بار در کنفرانس حاضر شوند و رویکردهای جدید و جسورانه‌تری ارائه بدهند. قرار بود این اتفاق در سال 2020 رخ دهد، اما به دلیل همه گیری کرونا یک سال به تعویق افتاد.  بنابراین امسال در نشست گلاسکو است که اولین رویکردها وتعهدات جدید عنوان می شود.

نشست گلاسکو

بریتانیا، که میزبان کنفرانس 2021 است، کشورهای جهان را به چالشهای بزرگ دعوت می‌کند. بسیاری از آنها می گویند که انتشار گازهای گلخانه ای خود را تا سال 2050 یا 2060 نزدیک به صفر خواهند رساند و کشورهایی که در این حوزه جسورترند اهداف 2030 را تعیین می کنند.  این کاربسیارمهمی است، زیرا اهداف سخت گیرانه2030 کار را برای کسانی که رسیدن به اهداف خود را به تعویق می اندازند، سخت تر می‌کند.آنها خواستار اقدام ازسوی سیاستمدارانی هستند که اکنون درراس قدرت هستند.

انتشار گازهای گلخانه ای در ایالات متحده از زمان اوج خود در سال 2005 ، 20درصد کاهش یافته است . در ایالات متحده بیشتر این تلاش ها توسط دولت های ایالتی و محلی و توسط صنایع انجام پذیرفته است، که نیروهای زحمتکش واقعی در این حوزه هستند.  پرزیدنت بایدن متعهد شده است که انتشار گازهای گلخانه ای ملی را تا سال 2030 در مقایسه با سطح آن در سال 2005 به نصف کاهش دهد و تا سال 2050 تا بخش بزرگی از آن را حذف کند. اما او در اجرای برنامه های خود از طریق کنگره با مشکل مواجه شده و تقریباً با دستان خالی به گلاسکو رسیده است.

آیا این مذاکرات بین المللی با توجه به سابقه طولانی به این همه دردسر می ارزد؟  با مشاهده تاریخ می توانیم بگوییم که  نزدیک به ربع قرن شکست با شش سال موفقیت در سطح متوسط ​​همراه شده است.

نهادهای بین المللی و معاهدات جهانی ذاتا ضعیف عمل می کنند و توافقنامه آب و هوایی در میان ضعیف ترین معاهدات ما قرار دارد و با این حال، در این جلسات که بطورمنظم برگزار می شود، صحنه ای فراهم شده  تا  درام اقلیمی ما به نمایش درآید.

رهبران به این کنفرانس ها می روند و تعهد می دهند زیرا از اینکه کاری نکنند، خجالت می کشند. بله، تعهدات هنوز خیلی ضعیف هستند و کشورها در مسیری نیستند که حتی به تعهدات ضعیف خود نیزعمل کنند و مجموعا جهان، با جایی که باید در آن باشد، فاصله بسیاری دارد.

تنها مساله گازهای گلخانه ای نیست. کشورهای ثروتمند جهان قول داده اند تا به کشورهای فقیر برای مقابله با شرایط اضطراری آب و هوایی سالانه 100 میلیارد دلار کمک کنند و هنوز نتوانسته اند این مبلغ را کاملا ارائه دهند و ایالات متحده در میان بد نام ترین هاست وباید منتظر سر وصداهای زیادی در مورد این موضوع باشید.  این خود یکی از چندین مواردی است که می تواند منجر به انحلال کنفرانس همراه با سرزنش و شکست شود.

همانطور که نمایندگان کشورها در حال چانه زنی هستند، امید واقعی را فقط با کارکردن روی زمین می‌توان پیدا کرد. اگر انتشار گازهای گلخانه ای بتواند در ده ها کشور کاهش یابد، همانطور که تاکنون کاهش یافته، در نهایت می توان این کاررا درهمه کشورها انجام داد.  اگر نروژ بتواند به نقطه ای برسد که 60 درصد خودروهای جدید فروخته شده را برقی کند، پس کشورهای دیگرهم می توانند. اگر کالیفرنیا بتواند دستور دهد که هر خانه جدیدی که ساخته می شود پنل های خورشیدی روی پشت بامش نصب کند، دیگر ایالت ها نیز میتوانند این کار را انجام دهند.

پس اجازه دهید تا فشارها شروع شود و رهبران جهان تعهدات خود را مطرح کنند و سپس به خانه بازگردند و واقعا به آنها بپردازند.