محمد هادی پنجه شاهی، ایجاد شغل بزرگترین خدمت به جامعه است

نگاهی به زندگی محمد هادی پنجه شاهی بنیانگذار گروه صنعتی پارس

«برای رسیدن به قله های موفقیت باید شبانه روز تلاش کرد؛ کار هشت ساعته یعنی تنها استفاده از یک سوم سرمایه ی موجود.» این جمله کارآفرینی است که معتقد است «هیچ خدمتی بزرگتر از ایجاد شغل و زمینه ی تولید نیست»؛ محمد هادی پنجه شاهی بیش از 4 دهه تجربه کار و کارآفرینی دارد و در حال حاضر یکی از بزرگترین مجموعه های تولید نئوپان و انواع موکت را در کشور مدیریت می کند.

او در سال 1337 در تهران و خانواده ی هفت نفره ( چهار پسر و یک دختر) به دنیا آمد. او فرزند سوم خانواده ای مذهبی بود. پدرش از بازاریان خوشنام تهران و از کسبه حوزه موکت و فرش ماشینی بود. او از همان کودکی به همراه پدرش به بازار می رفت و همین باعث شد که از کودکی با کسب و کار آشنا شود و تجربه های زیادی از تجارت به دست آورد.محمد هادی پنجه شاهی به خاطرفضای مذهبی خانواده به مدرسه اسلامی علوی می رفت که افرادی همچون شهید بهشتی و رجایی در آن درس می دادند و تا پایان دوران دبیرستان را در همان مدرسه تحصیل کرد. او سال 1356 و درآستانه انقلاب دیپلم گرفت و در کنکور دانشگاه ملی (شهید بهشتی) در رشته معماری و در کنکور دانشگاه علم و صنعت در رشته ی مکانیک پذیرفته شد ولی باتوجه به علاقه ای که به ساخت و ساز و آرشیتکتی داشت به دانشگاه ملی رفت. او در کتاب خاطراتش تعریف کرده است که بهترین هدیه ی پذیرفته شدن در دانشگاه را پدرش به او داده است که یک پیکان صدری رنگ بوده  و هنوز که هنوز است از خاطره ی آن روز به شگفت می آید. او در خاطراتش همچنین تعریف کرده است که روز شروع تحصیل در دانشکده معماری آداب خاصی داشته است:« قوانین خاصی برای ورود به این دانشگاه وجود داشت. در ابتدا مورد مصاحبه ی پنج نفر قرار گرفتم. می گفتند برای ورود بایستی بیل را ببوسیم! دست هایمان را هم رنگی می کردند که همه بدانند، ورودی های جدید هستیم.»

محمد هادی پنجه شاهی با پشتکار بسیار و علاقه به تحصیل در رشته معماری شاگرد اول دانشگاه شد. او در ابتدا تصمیم داشت برای ادامه تحصیل به خارج از کشور برود ولی حال و هوای انقلاب منصرفش کرد. خود او گفته است:« جزء انقلابیون نبودم و از آقای علوی رئیس مدرسه علوی یاد گرفته بودم که با وارد شدن به سیاست نمی شود خدمتی به جامعه کرد، باید به تحصیل و کسب دانش می پرداختم و از این راه تأثیر خودم را بر مردم و جامعه می گذاشتم. به دلیل جو آن دوران دستور تعطیلی دانشگاه ها داده شد، اما این دلیل متوقف شدن من نشد و در آتلیه ای مشغول به تدریس شدم. اولین کسب درآمد از راه تدرس بود که مبلغ آن 2500 تومان بود.» او با پایان انقلاب فرهنگی و بازگشایی دانشگاه ها تحصیل در رشته معماری را ادامه داد و در سال 1363 فارغ التحصیل شد.

پنجه شاهی می گوید: برای کارآفرینی نباید از اتفاقات و تجربه های جدید هراسی داشت و من این را در کارم درک کردم.

از ورود به بازار تا تولید

او بعد از فارغ التحصیلی از دانشگاه باتوجه به فضای کشور که درگیر شدید جنگ بود و عملا ساخت و ساز و پروژه های عمرانی چندانی در آن اتفاق نمی افتاد به کسب و کار خانوادگی روی آورد و مدتی را در مغازه پدرش مشغول شد تا اینکه باتوجه به نیازهای مردم و کمبودها به فکر راه اندازی مجموعه ای تولید افتاد. « خیلی از تجربه های خوب امروزم به همان مدت کوتاهی که نزد پدر بودم بر می گردد. بزرگ اندیشی را خوب یاد گرفته بودم و همیشه دوست داشتم یک تولید کننده باشم. در همان زمینه ی شغلی پدر، یعنی موکت، تصمیم به تولید گرفتم؛ راه اندازی مجموعه برای تولید موکت با تکنولوژی و علم روز دنیا. 99 درصد مواد لازم برای تولید موکت در آن زمان، از خارج وارد می شد و من توانستم در سال 63 شرکتی را برای این منظور تأسیس کنم. اولین همکاریم را با شرکت ظریف مصور داشتم چون سهام دار آنجا هم بودم. تمامی دستگاه های مورد نیاز را وارد کردم و شروع به کار شدم.»

اما در کنار تولید موکت محمد هادی پنجه شاهی ایده دیگری هم در سر داشت و آن ورود به صنایع سلولزی و تولید نئوپان در ایران بود که بسیاری از صنایع نیاز جدی و فراوانی به آن داشتند ولی عملا بسیاری از کارخانه های تولیدکننده آن بعد از انقلاب تعطیل شده بودند. خود او در کتاب خاطراتش تعریف می کند:« در آن زمان صنایع سلولزی و تولید نئوپان در ایران وضعیت خوبی نداشت، به همین سبب وارد این کار شدم تا بتوانم رشد و پیشرفتی در آن ایجاد کنم. توجه به کمبود های جامعه و سعی در بهبود شرایط یکی از بهترین نگرش ها در ایجاد یک کسب و کار جدید است.  افراد کمی در زمینه ی چوب فعالیت می کردند، به همین دلیل موقعیت خوبی به نظر می رسید و من وارد صنعت نئوپان شدم. زمینی را به وسعت 50 هزار متر مربع در شمال (نشتارود مازندران از توابع تنکابن) خریداری کردم. به نظر می رسید ضایعات چوب در شمال زیاد باشد و همینطور هم بود. برای احداث یک خط تولید، نیاز به استفاده از دستگاه های پیشرفته بود به همین دلیل تصمیم گرفتم از نمایشگاهی که در اروپا دایر شده بود، دیدن کنم. اروپایی ها با تعجب به ما نگاه می کردند و باور نمی کردند که ایرانی ها وارد تولید نئوپان شده اند. به دلیل سرمایه ی کم مجبور به خرید دستگاه های دست دوم شدم و نداشتن سرمایه کافی، دلیل بر منصرف شدنمااز کار و هدفی که در نظر داشتیم نشد. نمایشگاه های مختلفی سالانه یا چند سال یکبار دایر می شد، که از آن ها بازدید می کردم و سعی ام این بود که با خرید دستگاه های کامل تر، کیفیت و بهره وری را بالاتر ببرم.»

با احداث مجموعه صنعتی پارس ( تولید موکت و نئوپان) یکی از دغدغه های اصلی محمد هادی پنجه شاهی جذب نیروی کار متخصص و آموزش نیروها بود؛ بنابراین او بعد از درج آگهی برای استخدام افراد و اعمال حساسیت های بالا برای این کار تصمیم گرفت تعدادی از پرسنل شرکت را باوجود محدودیت های مالی برای کسب تجربه به کشورهای اروپایی بفرستد، اقدامی که بعد از راه اندازی مجموعه اثرات مثبت خود را در تولید محصولات با کیفیت و وجود دانش روز در شرکت نوئپان پارس نشان داد. خود او گفته همیشه یکی از خواسته هایش در تولید کار کردن با نیروهای متخصص و حرفه ای است.  

دردسرهای شروع کار

در کنار کمبود نیروی کار متخصص برای اشتغال در کارخانه نئوپان یکی از مشکلات مهم شروع کار کارخانه پارس، سست بودن خاک و زمین در شمال کشور بود زیرا تجهیزات و ماشین آلات تولید نئوپان بسیار سنگین است و همین موضوع احداث کارخانه در شمال را (که مهد چوب در کشورمان است) با سختی فراوانی برای پنجه شاهی همراه کرد. خودش در خاطراتش نوشته است:« خاک و زمین شمال کشور اصلا  توان تحمل وزن دستگاه های تولید نئوپان، که به چند تن می رسیدند را نداشت به همین دلیل باید با زیر ساخت هایی محکم و مطمئن شرایط را برای وارد کردن دستگاه ها آماده می کردیم. گود برداری و مراحل مربوطه انجام و دستگاه ها هم وارد و مستقر شدند. کارخانه ی زیرزمینی ما ساخته شد و اولین تولید خود را جشن گرفتیم. شبانه روزی کار می کردیم، یعنی 24 ساعته! با صحبت با کارکنانم و جلب رضایت آن ها به صورت 24 ساعته دستگاه ها را روشن نگه می داشتیم. کارخانه ی پارس نئوپان در طول سال فقط سه روز تعطیلی دارد و باقی روزها 24 ساعته فعال است و رمز موفقیت کارمان در همین است.»

هم اکنون فعالیت گروه تولیدی پارس به دو بخش صنعت نساجی و صنعت سلولزی تقسیم‌بندی می‌شود. در بخش نساجی شرکت تولیدی-بازرگانی پارس به تولید موکت (‌چاپی‌، کبریتی و سوپر و تافتینگ)، الیاف مصنوعی(‌پلی‌پروپیلن و پلی‌استر)، فرش ماشینی (فریز) و نخ BCF می‌پردازد. بخش سلولزی نیز به ‌عنوان تولیدکننده تخته نئوپان، تخته MDF ، روکش ملامینه و آغشته‌سازی کاغذ برای ملامینه شناخته می‌شود. در ابتدای سال 90 ( اوج تحریم های آمریکا و افزایش ناگهانی قیمت دلار) گروه تولیدی پارس با نصب واحد تولید الیاف پلی‌استر، استقرار دستگاه‌های چاپ برای موکت، جابجایی بخش نخ به محل اصلی کارخانه و نصب خطوط تابندگی و … توانست جهش قابل توجهی در روند فعالیت‌های خود ایجاد کند. در ادامه بخش تولید موکت تافتینگ به خط تولید کارخانه افزوده شد و تنوع موکت‌های نمدی افزایش پیدا کرد. در حال حاضر در گروه تولیدی پارس حدود 1400 نفر مشغول کار هستند که از این تعداد، 440 نفر در بخش نساجی فعالیت می کنند.  گروه صنعتی پارس با سه دهه فعالیت توانسته سهم بزرگی از بازار داخلی را تامین و به بیش از 20 کشور انواع موکت و محصولات سلولزی را صادر کند. این مجموعه در سال های متعددی از جمله 83 و 89 به عنوان صادرکننده نمونه کشور انتخاب شده است.

در حال حاضر در گروه تولیدی پارس حدود 1400 نفر مشغول کار هستند که از این تعداد، 440 نفر در بخش نساجی فعالیت می کنند.

محمد هادی پنجه شاهی معتقد است تحول در هر زمینه ای نیازمند گذشت زمان است و همین موضوع باعث می شود در بسیاری از مواقع وقتی محصول جدیدی وارد بازار می شود از سوی بازار پس زده شود ولی بعد از گذشت مدتی با استقبال بسیار زیادی رو به رو شود. او در کتاب خاطراتش که انتشارات دانشگاه شریف آن را منتشر کرده است، نوشته:« برای کارآفرینی نباید از اتفاقات و تجربه های جدید هراسی داشت و من این را در کارم درک کردم. اوایلی که ملامینه (نوعی از مدل چوب) را به کشور وارد کردم، تمام مواد اولیه ام را دور ریختم، چراکه مورد پذیرش هیچکس نبود، اما بعد از سه سال چنان جایی در صنعت نئوپان باز کرد که امروزه 120 ماشین پرس ملامینه در کارخانه ما در حال کار هستند. محصولی مانند MDF نیز مانند ملامینه نه شناخته شده بود و نه خواستاری داشت، اما بعد از مدتی امروز می بینید که یکی از پر مصرف ترین نوع محصول در صنعت نئوپان است.»

او می گوید که هیچ دستاوردی بدون تلاش و پشتکار بدست نمی آید و فکر درست، نتیجه ی درست در پی دارد. « افتخار رسیدن به ثروت، زمانی درست است که در جهت خدمت به انسان باشد وگرنه صرف داشتن پول، هیچ افتخاری ندارد.»

ورود نسل دوم

محمد هادی پنجه شاهی که خود از کودکی و در مغازه پدرش در بازار با کار آشنا شد و بعد از فارغ التحصیلی از دانشگاه هم کار را از مغازه پدرش کلید زد، زمینه ای فراهم کرده است تا فرزندش به عنوان نسل بعدی وارد کار تولید شود و بخشی از مدیریت مجموعه و کار تولید را برعهده بگیرد. فرزند او متولد سال 1363 است.

او بعد از گرفتن دیپلم برای ادامه تحصیل به کانادا رفت و تحصیلات دانشگاهی خود را در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته مهندسی شیمی در دانشگاه تورنتو به پایان رساند. او سال 1390 به ایران برگشت و باتوجه به تحصیلاتش وارد بخش نساجی گروه تولیدی پارس شد و اصول و مراحل مختلف کار در محیط تولیدی- صنعتی را فرا گرفت و از تجربیات پدرش را بسیار آموخت.

محسن هادی پنجه شاهی همچون پدرش سخت کوش است، او در مصاحبه ای با سایت نساجی گفته است:« همواره شرایط سخت را به عنوان یک فرصت تلقی می‌کنیم و معتقدیم باید در شرایط سخت ، پروژه‌های سنگین را اجرا کرد. همیشه تمرکز بر طرح‌های توسعه در اولویت نخست فعالیت‌ها قرار دارد و از این موضوع حتی در سال‌های اوج تحریم و مشکلات مالی و اقتصادی غفلت نکردیم.»